Zoeken
Biologische melkveehouderij Spanbroek
Biologische Melkveehouderij Spanbroek
Broers Ard en Kees Ruijter zagen met eigen ogen wat de natuur kan doen voor de koeien. De broers begonnen als gangbare melkveehouders, al pachtten ze al wel een stuk grond van Landschap Noord-Holland waarvoor strengere regels golden. Na verloop van tijd zagen ze in dat de koeien veel vitaler terugkwamen na het grazen op de natuurgrond, dan na het grazen in de eigen graslanden. Dit betekende de start van een ommekeer. De Ruijter’s staken hun licht op bij de (de toen nog bestaande) proefboerderij De Minderhoudhoeve, een bedrijf dat aan kringlooplandbouw deed. Zo wilden de Ruijter’s het ook gaan doen. Het hele bedrijf moest radicaal worden gereset: geen krachtvoer met GMO’s meer, stoppen met kunstmest, stoppen met verhuren van grond voor bollenteelt. Ard en Kees zijn in 2016 overgegaan op biologisch en zien nog altijd de voordelen voor de gezondheid van de koeien, de bodem en het grasland.
Mes op de keel, maar toch door
Het klinkt als een succesverhaal, maar makkelijk was het niet. ‘De banken zetten ons destijds het mes op de keel; die werkten ons tegen en wilden ons in het oude systeem houden’. De bank staat door invloed van de maatschappij veel positiever tegenover de nieuwe werkwijze.
Daarnaast was de grond verslaafd aan kunstmest. Die moest daarvan afkicken. In eerste instantie groeide het gras het minder goed en kelderde de melkproductie van 8-10.000 liter per koe per jaar naar 6.800 liter. Na acht jaar was de grond ‘gereset’, en steeg de melkproductie weer. Momenteel is die rond de 7.800 liter per jaar, wat met een betere prijs voldoende is. Ard Ruijter: ‘Een gezonde bodem is de basis van ons leven. In ons plaatje past (de verplichte) mestinjectie niet, daarvan gaat het bodemleven dood want mest moet rijpen, niet rotten. Ruige mest is dus wat we nodig hebben. Die zorgt voor meer bodemleven, gezond en kruidenrijk gras, meer insecten, meer weidevogels, en gezonde koeien. Voor het gebruik van ruige mest moeten we terug naar de potstal’. ‘De grond moest resetten, de koeien moesten resetten, en wijzelf moesten resetten. Het was pittig, maar dit systeem werkt! We geloofden erin, daarom zijn we doorgegaan.’
Wat het oplevert
Met de natuur meebewegen in plaats van er tegenin werken leverde veel voordelen op. De koeien werden rustiger, tevredener en hadden minder gezondheidsproblemen. ‘Het is allemaal oude kennis; het gaat om rust in het systeem’, vertelt Kees Ruijter. Alles wordt ook mooier, er ontstaat meer biodiversiteit, meer vogels. Financieel gaat het ook goed. Voor de biologische melk krijgen ze een hogere prijs per liter. Bovendien zijn de kosten afgenomen: de dierenarts hoeft minder langs te komen, en kunstmest hoeven ze niet meer te kopen.
Blik op de toekomst
Er valt nog zoveel te ontdekken en te leren. De ambitie van de broers is een totaal gesloten kringloop systeem, inclusief eigen krachtvoer. ‘We moeten naar een systeem toe waar kwaliteit voorop staat en niet kwantiteit.’ De basis hiervoor is de bodem. Een gezonde bodem in een kringloopsysteem zorgt ervoor dat wat we hebben behouden blijft voor de toekomst.