Duurzame Bollenboer Sam Ruijter

Duurzame Bollen

Als er een prijs was voor de meest innovatieve bollenboer van Nederland, dan zou Sam Ruijter zeker meedoen om de eerste plek. Met passie vertelt hij over zijn bedrijf waar hij dag in dag uit bezig is te innoveren om zijn bedrijf steeds duurzamer te maken. Sam heeft ruim 45 ha tulpen en 10 ha gladiolen die in de zomer met zorg gegroeid en in de winter gebroeid worden. In het hoogseizoen heeft hij daar zo’n 40 man personeel voor in dienst. Tussen deze bedrijvigheid door is Sam constant bezig met innoveren. Hij experimenteert zelf met creatieve oplossingen om het bedrijf te verduurzamen en haalt daar energie uit om te werken aan een mooie toekomst voor het bedrijf.

Energietransitie

“Hier vindt energietransitie plaats”, zegt Sam plotseling als we in een lege kas staan waar zwarte dekzeilen op de bollenkratten liggen. Van mei tot oktober staan de kassen leeg en kan de temperatuur er tot zo’n 50-60 °C oplopen. In de winter moeten de kassen juist verwarmd worden om de tulpen te broeien. Dat kan efficiënter dacht Sam. Met huis-tuin-en-keuken materiaal heeft hij zelf een energie opwekking systeem gebouwd. De oplossing kwam van een kinderzwembadje dat verwarmd wordt met een Intex mat. In Oostenrijk worden die matten op grotere schaal gebruikt om Zwembadwater mee op te warmen.  Sam heeft de werking van de matten nagebootst door de constructie van zwarte dekzeilen op lege bollenkratten waar regenwater onderdoor loopt. Dat wordt op deze manier opgewarmd van 18 tot 40 °C. “Een stuk goedkoper dan zonnepanelen.” Het experiment lijkt geslaagd. De volgende stap is de ondergrondse opslag van het water voor gebruik tijdens de koudere maanden. Uit eindelijk moet het een gesloten energieketen worden zonder CO₂-uitstoot. Het water wordt nu bij wijze van experiment nog opgevangen in het regenwaterbassin dat gebruikt wordt om de bollen te telen.

Wetland ecosysteem

Over dat bassin gesproken; het water moet schoon zijn zodat de bollen niet geïnfecteerd worden. Om schoon water te krijgen wordt het water meestal met chemicaliën behandeld en afgedekt met een zeil. Sam doet het anders. Hij heeft een waar wetland ecosysteem gecreëerd. Gele lissen,  verschillende bacterieculturen en zeezout zuiveren het water. Vissen en slakken zorgen ervoor dat het water helder blijft. Zo heeft Sam in het regenwaterbassin een waar ecosysteem gecreëerd waarin de natuur bijdraagt aan een duurzamere productie van bollen.

Steeds minder middelen

Sam is continue bezig zijn productie te verduurzamen. Naast het verminderen van het energieverbruik en de innovatieve waterzuiveringsmethoden is Sam bezig steeds meer bollen op water te broeien in plaats van op potgrond. Voor potgrond worden namelijk nog altijd veengebieden afgegraven waardoor veel CO₂ vrijkomt en natuur verloren gaat. Ook heeft Sam het gebruik van chemische middelen drastisch omlaag weten te brengen. In de bollenteelt wordt nog altijd veel kunstmest gebruikt en veel gespoten voor goede bollen. Sam past minimale grondbewerking toe en gebruikt zeezout en humuszuur om de bodem te verrijken met sporenelementen en voedingsstoffen. “Het hele periodieke systeem zit erin”, licht Sam toe. Voor gewasbescherming gebruikt hij onder andere etherische oliën om plaaginsecten op afstand te houden. Geheel biologisch is voor Sam en veel andere bollenboeren nog onhaalbaar. “Maar als we met z’n alleen het middelengebruik drastisch terugdringen, bereiken we veel meer dan dat er een paar boeren biologisch telen.”

Biodiversiteit op en rond het bedrijf

Sam houdt van de natuur en probeert natuur dan ook zoveel mogelijk op zijn bedrijf te integreren. Te beginnen op zijn eigen erf. In zijn tuin en op het erf probeert hij de omgeving aantrekkelijk te maken voor egels, vogels en insecten. Hij is onder andere aan het experimenteren met bloemstroken om een grotere diversiteit aan insecten aan te trekken. Dat experimenteren zit in Sams aard en de duurzame innovaties die dit oplevert vertaalt hij in zijn merknaam “Tulpen van Sam”. Sam en zijn tulpen gaan nog ver komen als je het mij vraagt.