Landbouwbedrijf Hasman

Landbouwbedrijf Hasman

Op grote schaal melkvee houden én natuur integreren in je bedrijfsvoering, veel boeren denken dat dit niet mogelijk is. Het tegendeel bewijst het familiebedrijf Hasman in Beuningen, Overijssel. Dit bedrijf wordt gemanaged door twee families van de broers Alfons en Hans Roeleveld. Op de melkveehouderij melken zij 350 melkkoeien in een carrousel en bedrijven grondgebonden landbouw met een natuurinclusieve en circulaire bedrijfsvoering. Naast melk levert dit bedrijf energie en natuurbeheer! De combinatie van deze drie takken zorgt voor een unieke mogelijkheid om kringlopen te sluiten.

Het bedrijf, dat aan Natura2000 natuurgebied grenst, laat 350 melkkoeien de helft van het jaar buiten lopen. Het bedrijf koopt geregeld koeien aan met problemen die bijvoorbeeld niet in een melkrobot willen of ergens anders niet in het bedrijf passen. Zo is er een diverse groep dieren aanwezig. De aanliggende weides zijn permanent grasland en andere percelen hebben een rotatie met mais en verschillende soorten grasland. Stukken grond zijn in beheer met een natuurbestemming. Dankzij de schaal van het bedrijf is het makkelijker om grote duurzame investeringen te doen. Veel melk en duurzaam produceren kan dus weldegelijk samen.

‘Grazen en verschralen in een modern jasje’

In de afgelopen 100 jaar vonden op erve Hasman veel (landbouw) ontwikkelingen plaats en is er veel veranderd. Vroeger werd landbouw bedreven met plaggen, grazende schapen, de potstal en essen. Door deze manier van landbouw werd mest geconcentreerd rond het bedrijf, in de potstal en op akkers. Verder weg vond verschraling van de grond plaats en de daarbij behorende biodiversiteit bloeide volop. Ook werd in die tijd al natuurbeheer beoefend. De bosbouw gebruikte men toen vooral voor bouwhout en brandstof. Volgens de familie Roeleveld is het zaak dat we het oude systeem combineren met de kennis van nu, zodat productief, circulair én natuur-bevorderend kan worden geproduceerd. ‘Grazen en verschralen in een modern jasje’.

Circulair met mest

Naast de melkstal staat een grote ronde installatie. Hiermee zetten ze de mest van de koeien en wat maaisel vanuit natuurlanden om in biogas. Biogas is een duurzaam alternatief voor het huidige aardgas. Deze technologische oplossing maakt mest weer tot waarde en de uitstoot van methaan, lachgas en ammoniak wordt aanzienlijk verkleind. Het biedt omgerekend voor 250 huishoudens de mogelijkheid om aardgas te vervangen. Het nadeel van biogas is dat het omzetten naar elektriciteit (‘warmte kracht koppeling’) tot nu toe niet efficiënt is. Twee-derde van het biogas kan zo verloren gaan. Een oplossing hiervoor is biogas rechtstreeks te leveren. Om dit biogas kwijt te kunnen is Hasman aangesloten bij coöperatief IJskoud. Meerdere melkveehouders in de omgeving zijn hierbij aangesloten en samen leveren zij gas aan twee grote afnemers. Daarnaast produceert de vergister digistaat een vaste fractie. Het digistaat is een geconcentreerde meststof en kan dienen als alternatief voor kunstmest. De vaste fractie kan worden ingezet als bodemverbeteraar.

Dankzij deze samenwerking is het een succesverhaal op meerdere fronten: een winstgevende bedrijfstak, een duurzame vorm van energie en een goede manier om afvalstromen weer tot waarde te maken.

Circulair met eigen grond

De familie heeft een hoop land, waaronder ook natuurland. Hierdoor kan een groot deel van het voer van eigen bedrijf komen. De koeien hebben een dieet van diverse soorten gras, eigen mais, restproducten (bijv. perspulp en bierborstel) en een klein beetje krachtvoer. Ook experimenteert de familie met het drogen van gemaaid gras en klaver. Hierdoor kan de koe meer eiwit uit het maaisel opnemen. Dit is een goede manier om meer stikstof van eigen land te voeren en dus de import aan stikstofrijke diervoeding te verlagen. Hasman BV heeft echte natuurlanden in bezit waarvan de biomassa jaarlijks verplicht gemaaid en afgevoerd moet worden. De broers gebruiken deze biomassa als strooisel in de ligboxen, waarna het vergister in gaat. Zo hoeven zij het maaisel niet af te voeren en worden natuurbeheer, melkveehouderij en energieproductie met elkaar verweven.

Biodiverse gronden

Naast het sluiten van kringlopen zetten ze in meerdere percelen steeds meer in op de integratie van natuur. Een aantal percelen is onder agrarisch natuurbeheer. Zo hebben ze botanische graslanden, akkerfaunaranden en soms vogelakkers. Omdat deze natuurinclusieve maatregelen ook onder agrarisch natuurbeheer vallen, verkrijgen ze soms subsidie vanuit de coöperaties. Daarnaast probeert de familie Roeleveld altijd te zoeken naar hoe natuurinclusieve maatregelen economisch inpasbaar zijn, zonder afhankelijk te zijn van subsidies. ‘Wij proberen zelf waarde te halen uit natuur en kijken hoe we dat rendabel kunnen maken. We willen niet afhankelijk zijn van subsidies en ons bedrijf daarvan af laten hangen. Een verdienmodel zonder subsidies is het uiteindelijke doel’.

Diverse familieleden, buren en kennissen werken mee op de boerderij. De dochters van Hans Roeleveld, Renee, Roos en Fraukje zijn ook actief bij de verduurzaming van landbouw in hun regio. Ze hebben stichting Broez opgezet. Deze stichting zorgt ervoor dat bloem- en kruidenrijke akkerranden worden gerealiseerd op zichtbare locaties, zodat zoveel mogelijk mensen ervan kunnen genieten. Dit gebeurt middels donaties van bedrijven en burgers. Afgelopen jaar waren de akkerranden een groot succes: ‘Zodra de eerste bloemen uitkomen zitten er gelijk allemaal bijen op. ‘