Notengaard Bisschop

Notengaard Bisschop

Notengaard Bisschop in Kallenkote, Overijssel, is een van de grootste notengaarden van Nederland. Hier staan op 5,5 hectare grond 600 walnotenbomen en 2000 hazelaars in rijen naast elkaar. De notengaard wordt beheerd door Roderik en Paulien de Vries, die de gaard hebben overgenomen van haar ouders. Onder de bomen wordt rabarber geteeld, een bosrand gewas dat in het voorjaar bloeit.

Rabarber verbouwen onder de walnoten en hazelaars

In 2007 werden de eerste bomen geplant in samenwerking met het project “Boeren met Bomen” van de Wageningen Universiteit. De notengaard bestond toen alleen uit rijen walnoten, die om de 12 meter zijn aangeplant. Tussen deze walnootrijen zijn later hazelaars geplant, om de productie op korte termijn te intensiveren. De hazelaars zijn nu ongeveer 5 jaar oud en produceren sinds 2019 hazelnoten. Om het systeem nog diverser te maken wordt er sinds vorig jaar rabarber onder de walnootbomen geteeld. Deze winterharde vaste plant kan geoogst worden in het voorjaar, in aanvulling op de notenproductie in het najaar. Op de korte termijn kan dit gewas winst opleveren terwijl de Notengaard Bisschop volwassen wordt.

Agroforestry gaat goed samen met de huidige baan van Roderik als hovenier, waar de meeste kennis vandaan komt. Een boom laten groeien is niet makkelijk en het combineren van bomen en gewassen al helemaal niet. De notengaard is een grote proeftuin. Innovatie en experimenten worden gedaan vanuit Roderik’s jarenlange ervaring met het werken met planten. Zo legt hij de verbinding tussen bepaalde geslachten en families en denkt hij na over de origine van planten om ze zo goed mogelijk in zijn systeem te integreren. Waar komt een plant van nature voor? Rabarber is een bosrandsoort en is daarom geschikt voor het agroforestry systeem. Ook de sneeuwklokjes groeien goed in de halfschaduw tussen de bomenrijen, zij hebben alleen veel zonlicht nodig in het voorjaar wanneer de boom geen bladeren heeft. Rabarber is ook geschikt voor de verkoop, het wordt in Overijssel weinig verbouwd en heeft daardoor potentie voor de lokale afzet. 

In de notengaard worden geen bestrijdingsmiddelen gebruikt. Door middel van natuurlijke processen worden ziektes en plagen gereduceerd. De walnotenbomen en hazelaars zijn van veel verschillende rassen, waardoor er kruisbestuiving tussen de bomen plaatsvindt wat de stabiliteit van productie verhoogd. Kippen en varkens, die gecontroleerd onder de bomen het land bewerken, worden ingezet voor de bestrijding van hazelnootboorder (een larve die leeft van de zaden van de hazelaar en deze hierdoor aantast). 

Dagbesteding

Het onderhoud aan de notengaard wordt grotendeels uitgevoerd door Emelie de Vries, de zus van Roderik. Zij biedt dagbesteding “Ontwikkelen door te DOEN” aan met Stichting De Notengaard. Naast het noten rapen verzorgen zij ook de kippen, kweken ze nieuwe bomen en onderhouden ze de struiken. Er wordt ook gewerkt aan een moestuin en het opzetten van een bloementuin. In de toekomst kan de notengaard Bisschop dan ook zelf geteelde groenten, bloemen en eieren verkopen. De noten die in het najaar van de bomen komen, kunnen ‘nat’ en ‘droog’ worden verkocht. De natte noten komen direct van de boom en kunnen verkocht worden aan huis voor particulieren. Een groot gedeelte van de oogst wordt gedroogd en geleverd aan de groothandel. Deze verpakt de noten en levert ze aan Marqt winkels. Van de walnoten wordt ook notenolie gemaakt en ze worden verwerkt in honing. Deze producten worden aan huis verkocht. De noten die aan huis worden verkocht zijn lokaal geproduceerd en regionaal geconsumeerd.